Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy nén điều hòa trên xe ô tô đời mới

Hệ thống điều hòa không khí hiện nay đã trở thành 1 hệ thống không thể thiếu dành cho mỗi chiếc xe hơi, bởi nó làm sạch không khí đem lại sự trong lành cũng như tách ẩm khỏi không khí , duy trì nhiệt độ mát mẻ bên trong xe tạo sự  thoải mái cho người sử dụng.

 Cũng vì nhu cầu về điều hòa không khí càng ngày càng cao nên hệ thống được nâng cấp và cải tiến liên tục để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng, tăng độ bền và sự tiện nghi . Trước đó hệ thống điều hòa được sử dụng, điều chỉnh hoàn toàn bằng tay thì ngay nay mọi thứ đã được tự động hóa nên người dùng đã dễ dàng sử dụng hơn.

                                         Bảng điều khiển điều hòa nhiệt độ tự động

Đối với hệ thống điều hòa cũ thường sử dụng loại máy nén hoàn toàn bằng cơ khí được dẫn động bằng ly hợp từ nên độ bền cơ khí không cao, nhanh hỏng, và năng suất sử  dụng thấp. Vì sử dụng ly hợp từ nên khi bật điều hòa  cũng như lúc ly hợp từ đóng ngắt sẽ có tải đột ngột dành cho động cơ khiến cho động cơ mất ổn định trong khoảng thời gian đóng ngắt đó nên cũng tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn, ly hợp hoạt động nhiều cũng nhanh hỏng.

 Ngày nay thì những loại máy nén sử dụng van điều khiển lưu lượng đã dần thay thế những máy nén cũ sử dụng ly hợp từ bới nó có nhiều ưu điểm như  : điều khiển áp suất ổn định, tự động duy trì nhiệt độ như mong muốn, ngăn ly hợp bị trượt, tiết kiệm nhiên liệu, động cơ hoạt động ổn định hơn.

Cấu tạo của máy nén :

    

Nguyên lý hoạt động:

Đây là loại máy nén hoạt động theo kiểu điều tiết lưu lượng gas để duy trì nhiệt độ trong xe như mong muốn. Máy nén có thể tích làm việc biến đổi là do hành trình của piston thay đổi dựa vào góc nghiêng (so với trục) của đĩa lắc (đĩa cam), thay đổi tùy theo lượng môi chất cần thiết cung cấp cho hệ thống. Góc nghiêng của đĩa lắc lớn thì hành trình của piston dài hơn, môi chất lạnh sẽ được bơm đi nhiều hơn. Khi góc nghiêng nhỏ, hành trình của píton sẽ ngắn, môi chất lạnh sẽ được bơm đi ít hơn. Điều này cho phép máy nén có thể chạy liên tục nhưng chỉ bơm đủ lượng môi chất lạnh cần thiết.

Góc nghiêng của đĩa lắc được điều khiển bởi một van điều khiển. Khi công tắc A/C bật sẽ cấp điện theo dạng duty (dải điện áp) xuống van điều khiển để điều khiển van thu hẹp khe hở làm giảm áp suất buồng xả thông với buồng điều khiển. Sự chênh lệch áp suất giữa piston và đĩa lắc sẽ tác động làm đĩa lắc thay đổi góc nghiêng qua đó điều khiển lưu lượng của môi chất lạnh để duy trì nhiệt độ trong xe theo ý muốn của người sử dụng.

                Điện áp xuống van điều khiển sẽ được duy trì theo dải điện áp để điều chỉnh khe hở van thông giữa buồng xả và buồng điều khiển. Van mở lớn hay nhỏ phụ thuộc vào các cảm biến đầu vào đưa về hộp để hộp cấp điện áp xuống van, điện áp càng cao thì mở nhỏ, điện áp thấp thì mở lớn, điện áp 12V thì đóng hoàn toàn. Vì thế sẽ không có khái niệm máy nén có ngắt hay là không ngắt nữa mà nó sẽ luôn quay khi động cơ nổ máy chỉ quan trọng hành trình của piston lớn hay nhỏ, lượng gas điều tiết nhiều hay ít. Nó chỉ ngắt điện xuống van điều khiển khi gặp sự cố như nhiệt độ trong xe quá thấp, áp suất gas quá cao hoặc quá thấp, nhiệt độ môi trường quá thấp, nhiệt độ nước quá cao để không cho máy nén hoạt động. Còn khi bình thường van điều khiển sẽ được hộp điều khiển bằng dải điện áp biến thiên để thay đổi hành trình của piston trong máy nén giúp duy trì nhiệt độ trong xe, vì thế khi ta đo nhiệt độ trong xe sẽ thấy khi đã đủ lạnh nhiệt độ sẽ dao động ở một mức độ nhất định và không có hiện tượng bị ngắt máy nén nữa.

Chúng ta có thể quan sát hình ảnh dưới đây để biết được quá trình hoạt động của máy nén. Ở đây chúng ta lấy hình ảnh nhiệt kế để thể hiện sự thay đổi nhiệt độ trong xe và van điều khiển sẽ hoạt động theo các mức nhiệt độ đó:

Qua quan sát hình ảnh ở trên ta có thể thấy khi nhiệt độ trong xe cao hơn mức nhiệt độ ta chọn trên bảng điều khiển ( nó nhận biết qua cảm biến nhiệt độ giàn lạnh và nhiệt độ trong xe ) thì hộp AC sẽ cấp nguồn điện áp lớn hơn để điều khiển van đóng lại , khi đó áp suất buồng điều khiển sẽ thấp hơn áp suất buồng nạp (áp môi chất cao sẽ đẩy lá van hút và môi chất sẽ được đưa vào trong xi lanh) và như vậy piston sẽ bị đẩy lên tác động làm đĩa lắc nghiêng (một bên của đĩa lắc được giữ lại nhờ chốt hãm piston, chốt này tác dụng như một bản lề) dẫn đến lượng môi chất được piston nén sẽ nhiều hơn, việc làm lạnh sẽ cao và nhanh hơn.

            Tương tự như vậy khi nhiệt độ trong xe (quan sát qua nhiệt kế ở hình trên) thấp và dần đạt đến nhiệt độ cài đặt thì hộp sẽ cấp dải điện áp thấp dần tới van điều khiển, khi đó van sẽ dần mở ra dẫn môi chất ở buồng áp suất cao thông sang buồng điều khiển dẫn đến áp suất buồng điều khiển sẽ cao hơn áp suất buồng nạp,  nó tác động lên đĩa lắc và đỉnh piston làm hành trình piston giảm, lượng môi chất được điều tiết sẽ giảm đi và duy trì để đạt mức nhiệt độ như mong muốn.

Một số hiện tượng phát hiện hư hỏng đối với loại máy nén này:

• Khi bật A/C , kiểm tra đã có điện ra van điều khiển, mà áp suất trên đồng hồ đo gas báo 2 bên cao áp và thấp áp gần bằng nhau hoặc quan sát bằng máy chẩn đoán trong dữ liệu data thấy van điều khiển có tín hiệu mở mà áp suất không thay đổi thì là van điều khiển hỏng, cần thay thế van.
• Khi bật A/C điều hòa vẫn mát sau 1 hồi lại mất mát, kiểm tra điện vẫn có ở van điều khiển, áp suất thấp áp cao và áp suất cao áp thấp, sau đó ta tắt đi bật lại thì điều hòa lại mát, áp suất lại bình thường, và hiện tượng này cứ tiếp diễn là hiện tượng của máy nén đã bị hư hỏng ( thường là piston và xi lanh của máy nén đã bị xước).

Đó là 2 trường hợp hay gặp nhất của loại máy nén này, và để chắc chắn khi kiểm tra ta nên xả 1 chút gas ra để xem gas có mùi thối hoặc dầu đã tối màu chưa, nếu có thì chắc chắn bạn cần phải thay máy nén.

 Một số điều lưu ý khi sửa chữa

Và với loại máy nén này thì khi thay chúng ta cần vệ sinh hệ thống thật sạch, thay lọc gas, van tiết lưu và cần xem xét thay dàn nóng (dàn ngưng tụ) vì loại máy nén này khá là kén nên chỉ cần vệ sinh hệ thống không sạch sẽ , dàn nóng tản nhiệt kém (do đã bị lão hóa, lâu ngày hoạt động đóng cặn bẩn bên trong không thể vệ sinh hết được vì khi máy nén hỏng sẽ có mạt và cặn bẩn lẫn với dầu kết lại trên bề mặt trong dàn nóng) thì chỉ một thời gian ngắn nó sẽ lại bị hỏng.

 Lưu ý : khi thay thế loại máy nén này cần thay thế loại máy nén tốt, không nên thay loại máy nén bãi (nghĩa địa) hay máy nén rẻ tiền kém chất lượng nếu không bạn sẽ phải thay nhiều máy nén cho một chiếc xe đó.

Mọi chi tiết xin gửi về

CÔNG TY CỔ PHẦN OBD VIỆT NAM

Hotline: 0913.92.75.79 ( Mr Cường )

Biên soạn : 0911.140.141 (Mr Lân )

Tel: 08.62.864.999 - 0913.92.75.79

Website: www.obdvietnam.vn